dinsdag 8 maart 2022

Met sneeuwraquettes door de Chartreuse - overzicht

De Chartreuse is al bij al goed geschikt voor een solo trektocht door de sneeuw. Er zijn zeker zones waar lawines kunnen ontstaan. Maar er zijn genoeg andere routes mogelijk, in bossen of op plekken die niet door en ook niet onder steile hellingen lopen. 

Ik vertrok dus met een plan A, waarbij ik grotendeels in de bossen bleef, en een plan A+, dat alleen kon doorgaan bij lawinerisico 1 of 2 en waar ook enkele topjes en kammen op het programma stonden. De Chartreuse bestaat uit 3 parallelle bergkammen die min of meer noord-zuid gericht zijn, en daartussen dalen. De hoogste en meest oostelijke kam (de Hauts Plateaux) heeft het meeste zones met lawinerisico en doorkruiste ik in de herfst. Die werd buiten beschouwing gelaten. De trekking startte dus op de meest westelijke kam (die van La Grande Sure) en volgde voor de rest de middenkam (met Chamechaude, Charmant Som en Petit/Grand Som). Het grote nadeel van de middenkam is dat je tweemaal vrij diep moet afdalen tot ca. 700 m (kruisen van de kloven van Guiers Vif en Guiers Mort), wat veel te laag is om sneeuw te verwachten.

De route volgde niet de GR. Dat heeft geen enkele zin. In de omgeving van de (overigens erg kleine) skistations (Col de Porte + Saint-Hugues = Chamechaude, Col Granier + Le Désert = Entremonts, en Le Sappey) zijn veel paden, waaronder ook GR-paden, exclusief gereserveerd voor langlaufen ("ski de fond"). Voor wandelaars zijn er in paars aangeduide alternatieve paden. Verder weg van deze skistations is het beter om de winterroutes te volgen die in blauw op de IGN kaart staan. Deze zijn niet gemarkeerd op het terrein.

Achteraf gezien had ik alleen op dag 1 en dag 2 de raquettes nodig. Alle andere dagen was de sneeuwkorst de hele dag door zo hard bevroren dat je er zo op kon lopen of was er - ook op minder populaire paden - een goed aangestampt spoor. De enige reden om de raquettes toch aan te doen was om niet te slippen. De locals deden hiervoor lichte crampons of spikes aan. Veel minder zwaar en veel minder lawaai.

Nuttige links :

Lawinebulletin : bij Meteo France.

Paden voor sneeuwraquettes in de buurt van de skistations : Entremonts, Chamechaude, le Sappey.

No-Go zones ifv. winterrust van dieren : Zone de Refuge Hivernal 

Routeverloop van mijn winterse trekking

Vertrek in Grenoble, aankomst in Chambéry, beide op 5 h TGV van Rijsel. 


Dag 1 : Fontanil - Chalet d'Hurtières
. Fontanil wordt vlot met de tram bereikt. Via een oud muilezelpad naar Mont Saint-Martin. Het plateau van dit dorp verlaten via Les Combes en de graat naar Pas de l'Ane. De eerste kom van Les Banettes doorkruisen. Overnachting in de tweede kom van Hurtières, in bivakhut. 13.5 km - 1650 m+ 280 m-




Dag 2 : Chalet d'Hurtières - Col de Porte. Ik koos voor Col de la Sure en Col de Grande Vache om naar Col de la Charmette te gaan. Dan wat schipperen omheen de "Zone de Refuge Hivernal" richting Oratoire d'Orgeval. De Charmant Som via de Z-graat en een klein klauterpasje op de voortop, heen en terug. De route over de kam richting Pinéa en dan Col de Porte is de GRP. Overnachting in gîte d'étape. 18 km - 850 m+ 1100 m-



Dag 3 : Col de Porte - Saint-Hugues. Via het lokale verplichte raquettepad en een vergeten bosweg richting Belvédère Roche Rousse. Dan aansluiten op de GRP via Col d'Emeindras, Emeindras Dessus en Col de la Faita. De traverseé van de Brec Charvet is nogal ruig. Vanaf Col de Coq naar Saint-Hugues zijn er meerdere routes voor raquettes, ik koos de kortste. Overnachting in de Grange de Fretteveille. 19 km - 1000 m+ 1300 m-



Dag 4 : Saint-Hugues - Saint-Pierre d'Entremonts. Kruisen van de kloof van de Guiers en klim via GRP naar het abdijmuseum. Via abdij, kapellen en Bourdoire naar Habert en Col de Bovinant. Afdalen via Combe d'Épares (we zagen geen enkel spoor op de Col du Frêt). Overnachting in (dure) gîte d'étape. 17 km - 950 m+ 1300 m-  

 


Dag 5 : Saint-Pierre d'Entremonts - Chambéry. De Sentier des Clapiers (klauterpad, T3) was sneeuwvrij. Vanop de Roche Veyrand min of meer rechtdoor via le Cucheron - Le Désert - Col de Mollard ; in de omgeving van Le Désert zeker de raquettepaden volgen. Afdalen via het gemarkeerd pad op de linkeroever van de Merderet. Ik koos om via St-Cassin rechttoe, rechtaan naar Chambéry te stappen (er zijn ook bussen in andere buitenwijken). De laatste km waren saai en stedelijk. 24 km - 1100 m+ 1500 m-

maandag 7 maart 2022

Afstand maken

Dag 5 Saint Pierre d'Entremont - Roche Veyrand - Le Désert - Chambéry

De Roche Veyrand is zowat de huisberg van St-Pierre. Voor de klim had de baas van de gîte het korte pad aangeraden - le sentier des Clapiers. Dat loopt min of meer door de rotswand. Mooier maar wel met een aantal klauterstukken. Niet echt een plek voor een trekking door sneeuw: zon, geen sneeuw, aangenaam warm, zuid-franse geuren...




De afdaling aan de noordkant was natuurlijk met veel sneeuw. Raquettes dus toch maar aan.

En dan was het in min of meer rechte lijn naar Chambéry, ca. 20 km. In het eerst deel was dat schommelen tussen 1200 en 1325 m. De wegen zijn grotendeels omgevormd tot langlaufpistes en daartussen is een pad voor raquettes geweven. Deels bos, deels weiland met links de rotsen van l'Outheran als decor en rechts de Granier en - heel onverwacht - de Mont Blanc.



Bij Col du Mollard eindigen die geprepareerde pistes. De afdaling richting Chambéry wordt blijkbaar weing gedaan. Vreemd, het is een mooi valleitje met een goedlopend oeroud pad en de hoge wand van Gorgeat en Pellat als decor. 




Ik besloot om helemaal te voet tot de stationsbuurt van Chambéry te komen. Als uitdaging en wellicht omdat er amper voorstadsbussen zijn in deze richting. Dat ging verrassend vlot. En al bij al te doen qua uitzicht : de toppen boven Chambéry kleurden heel mooi roze in de avondzon.

Kerkje van St-Cassin - Les Bauges

Les Bauges ; Nivolet en Péney


zondag 6 maart 2022

3 maal Saint-Pierre

Dag 4. Saint Pierre de Chartreuse - Abdij - Bovinant - Saint Pierre d'Entremont.

Vanuit de hooizolder die één nacht mijn thuis was, daal ik af naar St-Pierre. En passant neem ik nog een halve vuilzak rommel mee. Bij een smalle kloof passeer ik een eeuwenoude brug / poort die de grens was van het kerngebied van de abdij. Vrouwen mochten daar niet voorbij. 

Geen sneeuw, de raquettes hangen aan de rugzak. Dat is véél stiller en dat heeft zijn voordeel. Ik geniet volop van de vogeltjes en verras een hert.

Ik volg het oude karrenspoor naar het lage deel van de abdij, de Correrie. Hier werkten een heel stel bedienden aan een genoeg eten, brandhout, enz. Iedere week gingen ze één keer naar de abdij 2 km verderop om de monniken van een voorraadje te voorzien. Zo konden de monniken hun leven van rust en gebed voortzetten. De Correrie is nu een museum. De abdij is er nog steeds. Met twee onderbrekingen : de Franse Revolutie die radicaal brak met grootgrondbezitters en rond 1900 toen men religieuse ordes aanpakte die "niets doen".

Nog wat verder staan nog enkele kapellen. Dat was de plek die de monniken eerst hadden gekozen voor de abdij. De grote rotsblokken her en der geven aan waarom ze verhuisd zijn: een stuk berg dat ingestort is. Ik zie hier vooral een ideale bivakplek : plat, bron in de buurt, afdak.

Ik doe mijn raquettes aan voor wat komt, een lang steil stuk door de sneeuw. De groep die ook naar Bovinant wil, heeft iets beters bij voor de hard bevroren sneeuwkorst : lichte crampons. 

Een uur later sta ik in het licht, bij Bovinant. Nu een Alpage, in de middeleeuwen een ijzermijn die de monniken nog meer inkomsten opleverde. Ik deel de middagpicknick met twee jonge trailrunners die de sneeuwkorst op lichte loopsloefjes aanpakten. Wow.

De afdaling langs Combe des Épares is heel mooi. Een smal dal dat voortdurend varieert : weiland, chaos van rotsen en grotten, bos met een beekje,...

En dan kom ik bij wat in de middeleeuwen de andere grootgrondbezitter was : de burcht van Montbel. Die graaf had het ongeluk om net op de grens tussen Savoie en Frankrijk te zitten. In 1306 werd deze burcht gebouwd nadat de andere, 5 km verderop, verloren ging in een oorlog tussen Savoie en Frankrijk. Nu is het een romantische ruïne. En, geef toe, ook een ideale bivakplek ?

Afdalen naar St-Pierre d'Entremont. Of beter naar de beide dorpen met die naam. Want daar liep de grens tussen Frankrijk en Savoie dat pas in 1860 deel werd van Frankrijk. Er is dus nu nog steeds een gesplitst dorp met twee kerken, twee gemeentehuizen enz.

Geen bivakhut deze keer. Alle luxe van Wifi, douche, restauranteten,...  

Mijn hooizolder bij Fretteveille



De kapel van St-Bruno op een van de rotsblokken van de "lawine"


In de Combe des Épares

In de Combe des Épares

Panorama van op het kasteel.

De Granier in de avondzon


zaterdag 5 maart 2022

Rondom de Chamechaude

Dag 3 : Col de Porte - Emeindras - Brec Charvet - Col de Cocq - Saint-Hugues

De Gîte (Cartusia) was niet zo bijzonder. Alles was er : eten, douche, goed bed, ontbijtbuffet. Meer heeft een wandelaar toch niet nodig dat klopt, maar meer was er ook niet. 

De volgende nacht is hooguit 5 km verderop. Maar het wordt toch een stevige etappe : ik loop omheen de hoogste piek van de Chartreuse : de Chamechaude.

's Morgens is die top vooral een barrière voor het zonlicht. Het is iets van -5 à -10°C. Alles keihard bevroren. Dat maakt een vreselijk lawaai met raquettes. Pas na een klein uurtje kom ik in de zon. Tegelijk komt ook het uitzicht vrij: Belledonne, Vercors, Grenoble, Taillefer, misschien zelfs een stuk van de Mont Thabor. Schitterend.

Het weer blijft hier gewoon perfect. Zon, bijna geen wind. 

In de klim naar Bec Charvet (een bescheiden uitzichtsberg precies in het midden tussen de twee meest opvallende pieken van de Chartreuse) merk ik een nadeel van dat mooie weer. Op heel veel plekken is de sneeuw weg. Raquettes aan, terug uit, terug aan... Ik bereik de top met de raquettes in de hand en behoorlijk onder de indruk van het geploeter in alle gradaties van sneeuw : poeder / ijs / pap / combinaties hiervan.

Heerlijk uitzicht. De Bec Charvet heeft twee kanten : noordwaarts een beboste helling, zuidwaarts een diep ravijn met steile wanden in brokkelrots. Die zuidkant warmt snel op, met als gevolg een lokale luchtstroom = thermiek. Een stuk of tien mensen met parapentes weten dat ook. Ik voelde me net als een vogelliefhebber, maar dan met parapenters spotten in plaats van roofvogels.

Na de afdaling door de poedersneeuw op de noordkant, ging ik nog op zoek naar een ander punt dat uitkijkt op dat ravijn (gorge de Manival). Noppes - teveel bomen. 

Dan maar de lange afdaling naar Saint Hugues. Die volgt grotendeels de autoweg, die wordt niet sneeuwvrij gemaakt. 

In Saint-Hugues wil ik het kerkje bezoeken. Het interieur is het levenswerk van een lokale kunstenaar die als jonge gast de vrije hand kreeg van de pastoor. Ik mag niet binnen.Tot mijn afgrijzen staat de foute versie van de coronapas op de telefoon (die NB de week ervoor wel nog werkte in België). Grr. Frustratie. Enfin, beter nu dit te weten komen dan op de trein of zo. Alhoewel, die pas downloaden was een echte administratieve doolhof, iets wat wellicht niet doenbaar is vanuit een bivakhut in een uithoek van Frankrijk.

De bivakplek is een verlaten hooizolder. Geen stoof, wel knus : er ligt nog een massa hooi, een matras van 10 x 10 m. Ik probeer de inhoud van de rugzak hooivrij te houden maar dat bleek vergeefs.

Le Sappey. In de verte Grenoble en de hele Vercors

Panorama van op Roche Rousse

Chamechaude

Dent de Crolles


Grenoble en op achtergrond Taillefer en Obiou


Links Emeindras en rechts Chamechaude





vrijdag 4 maart 2022

Hoe een bergkam een grens is tussen eenzaamheid en drukte



Dag 2 Hurtières - Charmette - Charmant Som - Col de Porte

Deze morgen was het zonder stoof (geen denken aan dat ik 's nachts zou opstaan en hout zou  bijsteken in de stoof) toch nog een graad of vijf. Dat gaat... 

Dus was ik vroeg op. Het hele ritueel om nog eens diep in de warme slaapzak wag te kruipen tot er - eindelijk - genoeg wilskracht verzameld is om in één keer recht te springen en drie lagen kleren aan te trekken... was niet nodig.

De eerste klim naar Col de la Sure ging perfect. Keihard bevroren korst op de sneeuw waar ik dus niet in wegzakte. 

Dat bleef zo in de lange afdaling naar La Charmette. Dat was ooit een boerderij die bij het Chartreuseklooster hoorde (die bezaten ongeveer de helft van dit bergmassief), en was later een populaire zondagsbestemming voor Grenoble. Nu is het er verlaten: geen enkele wandelaar gekruist en er waren amper sporen van vorig weekend.

Een lastige klim later... Heeeel erg lastig : een vallei naar het noorden die geen zon krijgt: alles was nog poedersneeuw met een paar momenten waar je een stap van een halve meter omhoog zet om uiteindelijk 5 cm te stijgen.

Dus een lastige klim later kom ik bij Chalet du Charmant Som in de drukte. Vóór de bergkam : niemand. Over de bergkam : honderden wandelaars en skiërs. 

Ik laat me niet doen. De Charmant Som is een mooie berg dus doe ik toch de top. Er is plaats genoeg, geen files zoals op Everest of Mont Blanc. Uiteraard met een onvoorstelbaar uitzicht.

Ik keer terug op mijn stappen en volg ik dan die hele kam tussen de twee werelden zover ik kan. Dat is tot Pinéa. Die scherpe piek laat ik voor wat het is. 

Deze avond logeer ik aan de drukke kant, in een gîte. Ik ben blijkbaar de enige die hier avondeet. Ze hadden opgediend vlak voor de TV. Wat voor een idee! Rap die tafel verschoven naar een raam met zicht op sneeuw en bossen.


Col de la Grande Vache. Op de achtergrond de hele kam van Som Charmant tot Pinéa

Oratoire de la Charmette. Werd gebruikt als grenssteen.


In de verte de Mont Blanc

In de vallei St Hugues, mijn doel voor morgen

Oratoire d'Orgeval





donderdag 3 maart 2022

We stegen met een zucht

Dag 1 : Fontanil - St Martin - Les Banettes Hutières

We stegen met een zucht
Tot boven in de lucht
We zaten zo gezellig in on schuitje
We konden alles zien
En hadden pret voor tien...
Één van de kinderliedjes die mijn ouders tijdens lange autoritten gebruikten om ons (kleine kindjes) zoet te houden.

In het liedje ging het over een zeppelin. Voor mij is het zuchten van de inspanning. Pff, 1500 m stijgen is lastig. De stresskilootjes en minder conditie door corona + verbouwing helpen natuurlijk ook niet.

Bij de eerste tussenstop in St Martin heb ik een babbel met mensen die in de weer zijn met zonnepanelen en een grote drone. De bedoeling is dat die de camionette vervangt die brieven en pakjes naar afgelegen dorpjes brengt. Ze testen het systeem (van postkantoor in de vallei over drone tot ontvangstzuil voor pakjes achter de kerk van St Martin) nu uit op reële schaal. Ik mocht alles zien maar foto's maken dat mocht nu nog niet.



Na dit mooie dorpje ging het eerst door een smal valleitje en dan over een brede graat steeds hoger. Grotendeels bos, met hier en daar een mooi uitzicht op de abdij van Chalais (links) en een veel woestere kam rechts.

Sneeuw was er pas vanaf 1400 m dus driekwart van de klim. Logisch: deze naar het zuiden gerichte graat vangt heel veel zon dus alles is terug weg. 

Bij Les Banettes was er plots een heel ander landschap. Een langgerekte hangende vallei waar in de zomer koetjes leven. Links een aantal topjes met tussenin een doorkijk op de vlakte voorbij de Alpen. Rechts een ononderbroken rotsmuur uit geelbruine kalksteen. En heel veel sneeuw.

Rond 3 uur ben ik bij de eerste schuilhut, de cabane des Banettes. Het is prachtig weer en ik voel me nog vol energie, dus gaan we nog een dik uur verder, naar de Chalet d'Hurtières.

Ik was er alleen. Stoof aansteken, hout verzagen, de plas smeltwater aan de voordeur wegwerken, sneeuw smelten...
Na het eten en de fraaie avondkleuren was er nog een prutswerkje: een leren riempje terug vastzetten. Thuis zou dat waarschijnlijk nooit gelukt zijn. Hier dus wel. 

Abdij van Chalais

Arête de l'Eglise, daarachter Chamechaude en in de verte met veel sneeuw Belledonne en Taillefer


Chalet d'Hurtières

Het diner is opgediend

















woensdag 2 maart 2022

Opwarmen in Parijs

Ik vertrek. Met een chaos aan gevoelens : bellen met iemand die dichte familie heeft in Oekraïne, veel werk zomaar achterlaten, die foto van het viergeslacht die nog even zal moeten wachten enz. 
Het voelt vreemd aan in zo'n situatie een berichtje te maken over zoiets als een reisje. 

Dus vandaag heenreis, met een lange pauze in Parijs. In plaats van de Seine nam ik de metro naar net buiten Parijs, het de Bois de Vincennes. Veel joggers, veel mensen met hond, een paar dappere picknickers. De verassing kwam op de rand van dat stadsbos : de burcht van Vincennes. Dat is blijkbaar eeuwenlang het thuisadres geweest van Franse koningen. Langer dan het Louvre of Versailles. Nooit van gehoord tot nu toe. Een vreemde mix van middeleeuwse elementen zoals de hoge donjon en latere woonvleugels.


Ik rij pas tegen de schemering Grenoble binnen. Vanuit de trein probeer ik de route van morgen al in te schatten. De sneeuwgrens ligt ergens in het bos. Op het stuk Alpenweide ligt alles nog wit. 

Geen fraaie zonsondergangkleuren : het is nogal bewolkt.













Herfstwandelweek in de Chartreuse

De Chartreuse is een prachtige bestemming voor eind september / begin oktober . De hoge Alpen worden langzaam ontoegankelijk door de eerste ...